با انواع قراردادهای سرمایه گذاری در کسب و کار های نوپا آشنا شوید
سرمایه گذاری در استارتاپ ها جزو سرمایه گذاری های جدید و با ریسک به حساب می آید. البته می توان گفت که شرایط سرمایه گذاری به صورت توافقی است.
غالبا کارآفرینان خود دارای سرمایه نبوده و سرمایه آنان فکر، ایده و تخصص آنهاست که اگرچه سرمایه اصلی یک استارتاپ است اما یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین نیازهای تمامی استارتاپ‌ها برای شروع و توسعه فعالیت‌های خود و تجاری‌سازی ایده‌ها و جذب سرمایه‌گذار و منابع مالی است.
در همین راستا می‌بایست جهت جذب سرمایه و تقویت استارتاپ از منظر مالی مبادرت به جذب سرمایه نمود که این امر بدون انعقاد قراردادهای متناسب با وضعیت استارتاپ امکان پذیر نمی‌باشد.
درادامه به انواع قرارداد های سرمایه گذاری می پردازم :
قراردادهای سرمایه‌گذاری سهامی(Equity)
شایع‌ترین نوع از انواع قراردادهای سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها در نظر گرفته می‌شوند. در این نوع از قراردادها سرمایه‌ای در اختیار استارتاپ قرار می‌گیرد و در عوض آن سهامی به سرمایه‌گذار واگذار می‌گردد. به طور مثال ۳۰۰ میلیون سرمایه برای ۶ ماه در اختیار گذاشته شده و ۳۰ درصد از سهام به سرمایه‌گذار منتقل میشود.
قرارداد قرض قابل تبدیل به سهام (Convertible)
در قرارداد وام قابل تبدیل به سهام مبلغی از سرمایه‌گذار در قالب قرض اخذ شده و در عوض سرمایه‌گذار اختیار خواهد داشت که در جذب سرمایه بعدی، یا سرمایه را پس بگیرد و یا اینکه در شرکت سهامدار شود. اما لازم به ذکر است که قیمت سهام مورد نظر شامل تخفیف میشود. این نوع از قرارداد زمانی مناسب است که اعضاء استارتاپ معتقدند ارزشگذاری مد نظرشان نسبت به استارتاپ بالاتر از ارزشگذاری پیشنهادی سرمایه‌گذار است و در ادامه می‌توانند با ارزشگذاری بالایی جذب سرمایه کنند.
در این حالت، منفعت مشترکی میان کارآفرین و سرمایه‌گذار اول وجود دارد.
به طور مثال در ازای دریافت ۲۰۰ میلیون تومان از سرمایه‌گذار ۵ درصد سهام به وی اعطا میشود و به عبارت دیگر ارزش post-money استارتاپ را ۴ میلیارد تومان در نظر می‌گیریم و همچنین معتقدیم که در ۶ ماه آینده هم چنان رشدی می‌کنیم که می‌توان در ارزشگذاری ۱۰ میلیارد تومان جذب سرمایه صورت گیرد.
اما در مقابل از نظر سرمایه گذار استارتاپ موصوف در حال حاضر ۱ میلیارد ارزش دارد و در ازای ۲۰۰ میلیون تومان ۲۰ درصد سهام مطالبه می‌نماید. کاربرد قرارداد کانورتیبل در این حالت این است که ۲۰۰ میلیون قرض گرفته میشود و به سرمایه‌گذار قدرت انتخاب داده میشود که در جذب سرمایه بعدی یا دین رو مطالبه کند و یا اینکه بتواند با تخفیف ۵۰ درصدی نسبت به ارزشگذاری در جذب سرمایه بعدی، سهامدار گردد.
در این حالت اگر بعد از ۶ ماه توانستیم ۱ میلیارد تومان در ارزشگذاری ۱۰ میلیارد تومان جذب سرمایه کنید یا باید ۲۰۰ میلیون تومان دین را تادیه کنیم و هیچ سهامی اعطا نشود و یا اینکه با تخفیف ۵۰ درصد یعنی ارزشگذاری ۵ میلیارد تومان، به اندازه ۲۰۰ میلیون تومان سهام اعطا شود.
قرارداد سرمایه‌گذاری (Royalty)
این نوع قرارداد برای کسب و کاری که به سرعت منتهی به فروش گردند مناسب است. این مدل قراردادهای سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها از جمله قراردادها برای سرمایه‌گذاری نسبت به کسب و کارهایی که ساخت یک محصول سخت افزاری هست قابل استفاده می‌باشد.
سرمایه‌گذار در ازای سرمایه‌اش سهام گرفته و حق دارد از فروش محصول برداشت نموده و در ازای آن سهام را با قیمتی از پیش تعیین شده که نرخ مورد انتظار سرمایه‌گذار از سود را برآورده کند، به کارآفرین مسترد نماید. با این کار هم نرخ مورد انتظار سرمایه‌گذار از سود برآورده شده و هم سهام به کارآفرین بر می گردد.
البته لازم به ذکر است که سرمایه‌گذار تمام سهام را بر نمی‌گرداند و فرضا نصف سهام را مسترد می‌کند و این حق را برای خود متصور است که پس از واگذار کردن نصف سهام تصمیم‌گیری نماید که آیا با همان شکل رویالتی سهام را واگذار کند یا اینکه کارآفرین سهام را در مالکیت خویش نگه دارد.
به طور مثال سرمایه گذار ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه گذاری کرده و ۲۰ درصد سهام را گرفته و ۱۰ درصد سهام را به کارآفرین بر می گرداند و پس از مدتی(که معمولا صرف آماده کردن نسخه نهایی محصول برای فروش میشود) ، ماهیانه ۱۰ درصد از فروش را برداشته و در ازای آن سهام را با قیمتی که با نرخ فرضا ۶۰ درصد سالانه نسبت به قیمت اولیه به کسب و کار حساب میشود به کارآفرین مسترد می گردد. همچنین سرمایه گذار متعهد می‌گردد که این عمل را تا زمانی که ۱۰ درصد از سهام به کارآفرین گذار واگذار شود
ادامه داده و سپس ممکن است تصمیم به استمرار این شکل از واگذاری سهام نماید. به عبارت دیگر ممکن است مشارکت در کسب و کار و برداشت از سود سالانه شرکت، برای سرمایه‌گذار به‌صرفه‌تر باشد تا خروج از شرکت با سیستم رویالتی.
این نوع از قرارداد نسبتا جدیدتر و خلاقانه‌تر از اشکال دیگر بوده و با قانون تجارت قابل تطابق بیشتری دارد.
پیدا کردن بهترین راه برای سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها و کسب و کارهای نوپا یکی از پر چالش‌ترین بحث‌ها می‌باشد. تبدیل کردن یک ایده خوب به محصول یا خدمات خوب نیازمند سرمایه می‌باشد و قطع به یقین در ابتدای مسیر کسب و کار، کارآفرینان سرمایه زیادی در دست ندارند که بتوانند در این مسیر هزینه کنند.
پیدا کردن بهترین قرارداد سرمایه‌گذاری یک تصمیمی مبتنی بر اهداف کسب و کار و میزان پذیرش خطر از سوی کارآفرینان می‌باشد. در این راستا مشورت کردن با کارشناسان حقوقی کسب و کار که تجربه بالایی در زمینه قراردادهای سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها را داشته و با آن‌ها کار کرده‌اند می‌تواند برای صاحبان کسب و کار اطمینان خاطر زیادی را پدید آورد تا بهتر متوجه شوند که چه چیزی برای آن‌ها با توجه به شرایطشان بهتر است.
آیا تاکنون تجربه قرارداد سرمایه‌گذاری در استارتاپ یا کسب‌وکار خود داشته‌اید؟ اگر پاسخ مثبت است کدام قرارداد به واقعیت برای استارتاپ شما پرکاربردتر بوده‌است؟
دیدگاهتان را بنویسید