از آنجایی که هدف بسیاری از کسب و کارهای نوپا ، پس از شروع به فعالیت ، ثبت شرکت و استفاده از شخصیت حقوقی و اعتباری آن است در این مقاله سعی کرده ایم به سوال شرکت چیست و شرح انواع شرکت های تجاری بپردازیم .

شرکت چیست؟

شرکت در معنای عرفی آن به هر نوع شراکت دو یا چند شخص در انجام امری اطلاق می گردد. این مفهوم کلیه روابط حقوقی متضمن وجود مال و یا حتی مبتنی بر خصوصیات انسانی و عاطفی را در بر می گیرد. با این حال، در مباحث اقتصادی و بازرگانی وجود مال یا منفعت در امر مشارکت عنصر بنیادین تعریف به شمار می رود .بدین ترتیب می توان با توجه به تحولات حقوقی در حوزه ی شرکت داری و بنگاه های اقتصادی ،شرکت ها را به دو بخش شرکت های مدنی و شرکت های تجاری دسته بندی نمود.

انواع شرکت :

1. شرکت های مدنی:

شرکت مدنی به نحو مشخص در قوانین موجود تعریف نشده و عموما تعریف از شرکت غیر تجاری ،معادل شرکت مدنی تلقی می گردد،اگرچه با توجه به تقسیم بندی شرکت ها به اقتصادی و مدنی، مشخص می گردد که هر شرکت غیر تجاری، لزوما مدنی تلقی نمی گردد ولی بر اساس دیدگاه دکترین علم حقوق ” هر قراردادی که بوسیله ی طرفین به قصد تحصیل سود و بر اساس اصل آزادی و حاکمیت اراده، موضوع ماده ی 10 قانون مدنی منعقد گردد را نیز می توان در چهاچوب عقد شرکت به معنای عام قرار داد”.

عقد شرکت در معنای خاص در ماده ی 571 قانون مدنی بدین شرح تعریف شده است: “شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکان متعدد در شی واحد به نحو اشاعه”. مالکیت مشاع یا اشاعه عبارت از مالکیت مالکان متعدد در جز جز مال، بدون آنکه بتوان بخشی از آنرا متعلق به یکی از شریکان توصیف نمود.

   2. شرکت های تجاری:

قانون تجارت ایران در ماده ی 20 صرفا به شمارش انواع شرکت های تجاری پرداخته است بدون آنکه تعریفی از این نوع شخصیت حقوقی به دست دهد. این در حالی است که تعریف ماده  571 قانون مدنی هیچ گونه راهگشایی در این ارتباط ندارد . بر  اساس دکترین علم حقوق، شرکت های تجاری را اینگونه تعریف نموده:” شرکت تجاری قراردادی است که به موجب آن یک یا چند نفر توافق می کنند سرمایه ی مستقلی را که از جمع آورده های آنها تشکیل می شود ایجاد کنند و به موسسه ای که برای انجام مقصود خاصی تشکیل می گردد، اختصاص دهند و در منافع و زیان های احتمالی حاصل از به کارگیری سرمایه سهیم شوند.”

اساس شرکت بر قراردادی است که بین شرکا منعقد می شود، ولی بعد از تاسیس شرکت عقد شرکت و قرارداد اولیه ماهیت خود را از دست داده و با پیدا کردن شخصیت حقوقی ،شرکت تجاری از قواعد و اصولی پیروی می نماید که با اصول قرارداد هنماهنگی دارد. به این ترتیب با قبول موضوع شخصیت حقوقی برای شرکت های تجاری اصول و قواعد شرکت های تجاری از جنبه ی قراردادی دور شده و با تنظیم مقررات قانونی بقا و زندگانی شرکت های تجاری تابع شرایط مخصوصی می گردد و مدیران و بازرسان و نمایندگان این شرکت ها را دیگر نمی توان نماینده ی شرکا دانست، بلکه ارکان اداری شرکت بوده و تابع اراده ی شرکا بطور انفرادی نمی باشند.

با اندکی دقت می توان دریافت تعریف شرکت مدنی چه در معنای عام و چه در معنای خاص با شرکت تجاری هیچ گونه وجه مشترکی به جز وجود مالکان متعدد ندارد به گونه ای که در شرکت مدنی می توان همه عقود متضمن وجود مال واحد ، را قرارداد در حالیکه در عقد شرکت به معنای تجاری آن، تشریفات تشکیل، اداره، تشخیص حقوق و تعهدات تابع شراکت ویژه  ی خود است.

اقسام شرکت های تجاری:

ماده ی 20 قانون تجارت ایران بسته به نوع شرکت، شرکت های تجاری را بر هفت قسم تقسیم نموده است:

1. شرکت های سهامی ( عام و خاص)
2. شرکت با مسولیت محدود
3. شرکت تضامنی
4. شرکت مختلط غیر سهامی
5. شرکت مختلط سهامی
6. شرکت نسبی
7. شرکت تعاونی تولید و مصرف در شرکت های سرمایه