ثبت نرم افزار و اپلیکیشن ، سوال مهم و چالشی برای خیلی از کسب وکارها و افرادی است که این روزها تمرکزشان تولید و توسعه نرم افزارها و اپلیکشن می باشد.

زندگی شخصی این روزها ما رو به سمتی برده که شاید بدون اپلیکیشن ها نمی تونیم حتی کارهای روزمره رو انجام بدیم یا کارهای بانکی و تردد و …

بریم اول یه توضیح و مقدمه کوچیک بگم راجع به ثبت نرم افزار و اپلیکیشن و سپس درباره مراجع قانونی و متولی صدور جواز و یا تایید ثبت و فعالیت نرم افزارها صحبت کنیم.

حتما شما هم می دونید که نرم افزار به این دلیل که به صورت رمز نوشته شدن و متشکل از کدهای برنامه نویسی ، مشابه کتاب و آثار ادبی تحت حمایت کپی‌‌رایت قرار میگیرد.

امّا این امکان هم وجود دارد که یک نرم‌‌افزار واجد ویژگی‌‌ و شرایط اختراع هم باشد.

یعنی نرم افزاری که جدید بوده و دارای گام ابتکاری و کاربرد صنعتی و.. باشد.

البته اصل بر این است که نرم افزارها تحت حمایت کپی رایت هستند.

مرجع ثبت آنها نیز وزارت ارشاد است.

ولیکن در موارد خاص و استثنایی که تولیدکننده‌‌ نرم‌‌افزار مدعی اختراع بودن آن است، ادعای او در مرکز مالکیت معنوی مطرح می شود.

از آنجا به شورای عالی انفورماتیک ارجاع میشود.

در صورت بررسی و احراز شرایط در شورا، نرم افزار به عنوان اختراع مورد حمایت قرار میگیرد.

بنابراین با توجه به این موارد میتوان دو مرجع را در ثبت نرم افزارها دخیل دانست:

• وزارت ارشاد
• شورای عالی انفورماتیک (از طریق مرکز مالکیت معنوی)

در ادامه به منظور آشنایی با جزئیات فرآیند ثبت نرم افزار و اپلیکیشن، ابتدا به فرآیند ثبت در وزارت ارشاد و سپس به شورای عالی انفورماتیک می پردازیم.

وزارت ارشاد

واحد امور بسته‌‌های نرم افزاری وزارت ارشاد (زیرمجموعه مرکز توسعه فناوری اطلاعات و فضای دیجیتال وزارت ارشاد) به منظور حفاظت از حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان نرم افزار، واحد امور بسته‌‌های نرم افزاری در مرکز توسعه فناوری اطلاعات و فضای دیجیتال وزارت ارشاد تأسیس شده است.

تولیدکنندگان نرم افزار ابتدا به این مرکز درخواست مجوز داده و سپس مرکز به بررسی نرم افزار میپردازد .

سه ویژگی را در نرم افزار ارزیابی مینماید:

الف) بررسی محتوایی نرم افزار از جنبه‌‌های اخلاقی، سیاسی، مذهبی، اجتماعی

ب) بررسی نرم افزار از لحاظ رعایت حقوق مالکیت فکری  یعنی بررسی اینکه نرم‌‌افزار به صورت کپی‌‌برداری غیرمجاز از نرم‌‌افزارهای پیشین تولید نشده باشد.

ج) بررسی نرم افزار از لحاظ برنامه نویسی

پس از پایان بررسی‌‌ها در صورتی که شرایط لازم برای ثبت احراز شود،

نرم افزارهای تولید داخل، پروانه ثبت و پروانه انتشار دریافت میکنند.

پروانه‌‌ ثبت نرم افزار و اپلیکیشن حاکی از مالکیت تولیدکننده بر نرم افزار و مشارکت مؤلفان در تدوین آن است.

پروانه انتشار نیز مجوزی برای انتشار و توزیع نرم افزار در سطح کشور است.

نرم افزارهای خارجی نیز برای انتشار در سطح کشور تنها نیازمند اخذ مجوز تکثیر هستند.

کمیته حق اختراع (زیرمجموعه شورای عالی انفورماتیک)

طبق ماده 2 قانون حمایت از نرم افزارهای رایانه‌‌ای، در صورت وجود شرایط لازم، نرم‌افزار به عنوان اختراع شناخته می‌شود.

بدین منظور باید تأییدیه‌‌ای فنی توسط شورای عالی انفورماتیک صادر شود که اختراع بودن نرم افزار را تأیید نماید.

برای صدور این تأییدیه فنی کمیته‌ای به نام «کمیته حق اختراع» زیر نظر شورای عالی انفورماتیک تشکیل می‌شود.

اعضای این کمیته مرکب از سه کارشناس ارشد نرم‌افزار به عنوان نمایندگان شورای عالی انفورماتیک، نماینده سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و یک کارشناس حقوقی به انتخاب شورای عالی انفورماتیک خواهد بود.

تشریفات بررسی نرم افزار در کمیته حق اختراع بدین نحو است ابتدا متقاضی ثبت به مرکز مالکیت معنوی مراجعه کرده.

اظهارنامه مربوط را اخذ و تکمیل و همراه با مدارک و مستندات به مرکز یادشده تسلیم و رسید دریافت می‌نماید.

مرکز مالکیت معنوی موظف است پس از انجام تشریفات قانونی یک نسخه از اظهارنامه به همراه مدارک و مستندات را به دبیرخانه شورای‌عالی انفورماتیک ارسال نماید.

دبیرخانه مزبور موضوع را در کمیته حق اختراع ‌مطرح و در صورت تأیید یا عدم تأیید فنی اختراع‌، مراتب را به مرکز مالکیت معنوی اعلام میکند.

در صورت تأیید اختراع نرم افزار، براساس ترتیبات و تشریفات مقرر در قانون و آیین‌نامه‌های مربوطه، ورقه اختراع صادر میشود.

نکته

لازم به ذکر است که شورا در صدور تأییدیه‌‌ فنی موظف به استعلام از وزارت ارشاد نیز می باشد.

باید پیش از تأیید فنی نرم‌‌افزار، با ارسال یک نسخه از آن به و‌زارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عدم مخالفت نرم‌افزار را با اخلاق اسلامی و عفت عمومی و سلامت شخصیت کودکان و نوجوانان استعلام کند.

مطابق ماده ۱۱ قانون حمایت از نرم‌‌افزارهای رایانه‌‌ای مصوب ۱۳۷۹ شورا مکلف است

از صدور تأییدیه فنی برای نرم‌افزارهایی که به تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خلاف اخلاق اسلامی و عفت عمومی و سلامت شخصیت کودکان و نوجوانان باشند خودداری کنند.

مجموعه حقوقی هنگامه عسگری

مجموعه حقوقی هنگامه عسگری ، فعال در زمینه مشاوره حقوقی کسب و کار و موضوع استارتاپ ها ، آماده همکاری و ارائه مشاوره در زمینه های مختلف حقوقی از جمله قراردادها و نکات حقوقی برای کسب و کار می باشد.

جهت اطلاعات بیشتر با شماره 09398557548 – 09128498025 – 02126761488 تماس حاصل فرمایید.

آدزس جهت مراجعه حضوری: تهران، سعادت آباد، میدان کاج (طهرانی مقدم)، بلوار سرو غربی،بعد از کوچه مروارید،ساختمان نگین سرو،طبقه دوم،واحد7

یا برای گرفتن وقت مشاوره حضوری به صفحه دریافت نوبت مشاوره مراجعه کنید.