قراردادهای عمرانی انواع مختلفی دارند و تقسیم بندی خاصی آن ها نیز اهمیت فراوانی دارد.

اما دسته بندی کردن آن ها به چه صورت است؟

1- مورد اول قراردادهایی که از نظر فنی بررسی می شوند.

2- مورد دوم قراردادهایی می باشند که در بخش تامین منابع قرار می گیرند.

3- مورد بعدی در مورد قراردادهایی است که از نظر عنوان مربوطه طبقه بندی می شوند.

4- در پایان قراردادهایی که از لحاظ نوع پرداخت دسته بندی می شوند.

در این مقاله به بررسی تک به تک موارد بالا می پردازیم.

قراردادهایی که از نظر فنی دسته بندی می شوند

• قراردادهایی که تک عاملی یا دو عاملی محسوب می شوند.
• قراردادهایی که DBB یا نام دیگر آن متعارف سه عاملی می باشد.
• قراردادهایی که شامل سیستم یکپارچه است.
• قراردادهایی است که طریقه مدیریتی بود و نام دیگر آن چهار عاملی است.

موارد ذکر شده در بخش بالا جز تقسیم بندی قراردادهای فنی می باشند.

بررسی قراردادهای عمرانی از لحاظ نوع پرداخت

این بخش به 5 زیر شاخه تقسیم می شود

1- بر اساس باز پرداخت هزینه

2- هنگامی که مبلغ مورد نظر قابل تغییر نبوده و مقطوع می باشد.

3- مورد دیگر قرارداد مختلط است و هزینه واحد کار را شامل می شود.

4- مورد چهارم قرارداد از نظر هزینه واحد کار می باشد.

5- در پایان قرارداد به صورت تک قلم خواهد بود.

قراردادهای عمرانی از دید تامین منابع

به 2 زیر شاخه تقسیم می شود که شامل مصالح و دستمزدی است.

قراردادهای عمرانی از دید subject یا موضوع

قراردادهایی هستند که در حوزه فنی و مهندسی قرار می گیرد .

سپس قراردادهای حوزه خدماتی و مشاوره،سومین مورد قراردادهایی می باشند که مربوط به ساخت، خرید و فروش کالا و همچنین تجهیزات می باشد.

قراردادهای دو عاملی

این نوع قراردادها به این صورت است که همه مراحل از جمله نصب و راه اندازی و همچنین فراهم آوردن تجهیزات، ساخت و حتی طراحی به پیمانکار واگذار می شود.

گاهی اوقات یک کارفرما از نظر علمی و فنی آمادگی به جلو بردن یک پروژه را ندارد.

به خصوص پروژه ای که پیچیده باشد که می توان از این راهبرد در اینگونه شرایط بهره کافی را برد.

لازم به ذکر است در قراردادهای دو عاملی روش DB (طرح وساخت) و همچنین روش تدارک و ساخت یا کلید نیز وجود دارد.

روش طرح و ساخت مربوط به کارفرما و پیمانکار بوده که کارفرما روش مطالعات فاز یک و صفر را بر عهده دارد و می تواند در تمامی مراحل پروژه نظارت کافی داشته باشد و در ادامه نیز طراحی تفصیلی به عهده پیمانکار می باشد.

قرارداد EPC 

در قرارداد EPC یا روش Turnkey نیز در بخش های اجرایی و همچنین شروع به کار نمودن واحد پیمانکار فعالیت دارد. در نهایت تک تک مرحله های انجام پروژه به پیمانکار منتقل می شود. کاربرد این روش نیز در تهیه نمودن کالا و همچنین تدارکی که بسیار سنگین باشد است.

مورد چهارم در مورد قراردادهایی است که در چارچوب نمایندگی های فروش و همچنین توزیع و پخش کالا قرار می گیرند و در ایستگاه پایانی قراردادهایی که حیطه ارائه لیسانس و همچنین امتیاز را دربرمی گیرند.

اما لازم است در مورد قراردادهای عمرانی اطلاعات بیشتری کسب کنید در ادامه مقاله با ما همراه باشید.

اطلاعات بیشتر درباره قراردادهای عمرانی 

در خصوص قراردادهایی که در حوزه فنی و اجرا قرار دارند همانطور که صحبت شد قراردادهای امانی یا تک عاملی وجود دارند.

ویژگی این قرارداد این است ک کارفرمای آن نیاز مالی پروژه را برطرف می کند و در زمینه های طراحی و ساخت و همچنین مدیریت پروژه خود به عنوان Head قرار دارد.

البته کاربرد این قرارداد در پروژه هایی است که کوچک می باشند.

قراردادهای سه عاملی

این قراردادها از آن نظر 3 عاملی خوانده می شوند که 3 ضلع کارفرما، پیمانکار و مشاور در آن مشارکت دارند.

اساس این 3 ضلع به این صورت است که کارفرما همراه با مشاور یک طرح را استارت زده سپس بعد از طی شدن مراحل نهایی پروژه آن را به پیمانکار واگذار می کند.

از مزیت های آن می توان استفاده بهینه از زمان، کاهش ریسک برای کارفرما و… را نام برد.

همچنین از معایب آن کاهش پیداکردن کنترل وتسلط کارفرما بر روی کار می باشد.

قراردادهای چهار عاملی یا مدیریتی

در قراردادهای تحت این عنوان کارفرما، پیمانکار، مشاور دخیل هستند.

عامل چهارم می تواند مدیریت طرح، مدیریت ساخت، مدیریت پروژه و در نهایت مدیریت اجرایی باشد.

سیستم قراردادی یکپارچه در قراردادهای عمرانی چه نقشی دارد؟

آخرین بخش از قراردادهای عمرانی می باشد. که به این صورت است که دولت وظایفی را به بخش خصوصی واگذار می کند. در مقابل آن از امکانات و شرایط بخش خصوصی استفاده می کند.

این مشارکت می تواند به صورت (قراردادهای BOT یا ساخت)، (بهره برداری و انتقال، قراردادهای BOOT یا ساخت)،مالکیت، بهره برداری و انتقال، قراردادهای عمرانی BOO یا (ساخت)، (مالکیت، بهره برداری و در نهایت قراردادهای عمرانی Buy-back می باشد.

نکته پایانی

اما نکته پایانی که در پایان این مقاله خدمت دوستان گفته خواهد شد در مورد تعریف قراردادهای عمرانی است. قراردادی را می توان عمرانی دانست که در فهرست بها پایه سازمان برنامه و بودجه تنظیم شده باشد و همچنین کلیه بودجه با بخشی از آن منبع اعتبارات عمرانی که توسط دولت پرداخت می شود تامین خواهد شد.