اخلاق تجاری در فضای مجازی
رعایت مسائل اخلاقی در تجارت در سه دهـه اخیـر اهمیـت زیـادي پیدا کـرده و در اغلب دانشگاههاي معتبردنیا ـ به ویژه در دانشکده هاي اقتصاد و بازرگانی و حقوق کوشش می کنند که جنبه هاي اخلاقی مرتبط با تجارت را به افرادي که در آینـده عهـده دار تـصدي بنگاههاي اقتصادي و تولیدي خواهند شد و کابران و مصرف کنندگان آن ها بیاموزند.
در دنیاي امروز با گسترش ارتباطات در فضای مجازی و رشد روزافزون کاربران و فعالان آن حوزه ،توجه به مسا یل اخلاقی در تجارت و به طورکلی در تجارت در فضای مجازی اهمیت خارق العادهاي پیدا کرده است.از آنجا که کم توجهی به مسائل اخلاقی در بخش تجارت میتواند خسارات زیادي بـه اقتصاد کشور ما و به نوعی ایجاد جو بی اعتمادی به تجارت الکترونیک منجر شود، در این مقاله کوشش می کنیم ضمن تعریـف مختصری از کلمات کلیدی ( اخلاق-اخلاق تجاری و دنیای مجازی) سهم کوچک خود را در افزایش آگاهی کابران فضای مجازی و ایجاد جو اعتماد از سوی صاحبان وب سایت ها و کاربران آن ها به جا آوریم.
تعریف اخلاق: اخلاق، جمع خلق است به معنای سرشت، خوی، طبیعت و امثال آن؛ که به معنای صورت درونی و باطنی و ناپیدای آدمی به کار میرود که با بصیرت درک میشود؛ در مقابل خلق که به صورت ظاهری انسان گفته میشود، که با چشم قابل رویت است.(ویکی پدیا)
تعریف اخلاق تجاری: اخلاق تجاری عبارت است از يک نظام اخلاقي عملي که اصول اخلاقي در فعاليتهاي تجاري را در بر مي گيرد(ویکی پدیا)
تعریف فضای مجازی: فضای تئوری است که ارتباطات کامپیوتری در آن رخ می دهد.( این واژه در دهه 1980وارد ادبیات علمی-تخیلی شد و شاغلان در زمینه کامپیوتری به سرعت آن را به کار بردندو در دهه 1990 رایج شد.اصطلاح فضای مجازی به سرعت توانست استفاده از اینترنت ، شبکه های مخابرات دیجیتال و سایر پدیده های نو ظهور را نمایندگی کند.اما چیزی که همگان در عرصه تجارت بر آن متفق القول هستند این است که ” کسب منفعت به هر طریقی ،خواسته یک جامعه اخلاقی نیست” و باید گفت که :
رعایت موازین اخلاقی در روابط تجاری نیز به فراموشی سپرده نشده است و همواره مورد توجه و تفسیر حقوق دانان قرار گرفته است.سلوک شرافتمندانه و صادقانه ، مقتضی پرهیز از همه اشکال رفتارهای ضد اخلاقی از جنبه تدلیس ، تقلب ، جاسوسی ، سرقت ، سوء استفاده و تحصیل ناروای اطلغاعات محرمانه در محیط سایبر ، نقض تعهدات و هر ترتیب دیگری است که بر خلاف رضایت دارنده اطلاعات و یا اسرار شخصی و یا حرفه ای باشد نتیجه حذف قواعد حمایتی ، مجاز شمردن اقدامات غیر اخلاقی و تطهیر وسایل نامشروعی است که سود حویان در تصاحب نامشروع اطلاعات در دنیای مجازی ، بدان متوسل می شوند.
امری که اخلاق به آن تن در نداده است و حتی اجازه استفاده بلاعوض از حاصل سرمایه فکری و اعتباری و مالی دیگران را نی دهد.اخلاق اینترنتی (مجازی) به عنوان یک نوع اخلاق حرفه ای محسوب می شود، اخلاق حرفه ای مربوط به دنیای مجازی نیز باید طوری باشد که هم اخلاق فردی را مورد توجه قرار دهد و هم فرهنگ کلی جامعه را.
البته این نکته را نیز باید در نظر داشت که اخلاق در رسانه ای مانند اینترنت به سبب حساسیت های خاص خود همواره تحت تأثیر سیاست و اقتصاد و آموزش های برگرفته از ایدئولوژی های آن جامعه است.مواردی که ممکن است یک تصمیم گیری نادرست پیامد فاجعه آمیز اخلاقی را در جامعه به بار آورد چیزی که از آن به عنوان ابهام در ارزشها یاد می شود همانند آزادی بیان و حفظ حریم خصوصی افراد و مسائل خصوصی خانوادگی، سرگرمی نوجوانان با بازی های کامپیوتری و پیامدهای نکوهیده و غیرقابل جبران آن همانند اعتیاد کامپیوتری و خشونت های ناشی از آن، برحق بودن آگاهی مردم از مسائل روز و حفظ امنیت ملی و تحریف حقایق، ایجاد سود و منفعت بیشتر برای صاحبان و کارگزاران برنامه ها و اعمال هزینه های اقتصادی برای کاربران، که این ابهامات وقتی پای اخلاق و تعهد اجتماعی در کار نباشد هرکسی خود را مجاز می داند با هر بهانه ای به حریم ها نزدیک شده و مرزهای اخلاقی را زیر پا بگذارد.
بنابراین اساس و بنیان تعامل میان اخلاق و دنیای مجازی مبتنی بر پاسخگویی است .پاسخ گویی نسبت به نوعی مسئولیت اخلاقی ،مسئولیت اخلاقی نسبت به انچه در فضای مجازی به ما سپرده شده و آنچه را ما در فضای مجازی منتشر ، عرضه و یا به نمایش می گذاریم.
5 Comments
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
رعایت اخلاق تجاری در فضای تجاری نیاز جامعهيکنونی است.
متاسفانه اتیکت این فضاها در جامعه هنوز تعریف نشده و رعایت هم نمیشود.
لطفا در این خصوص بیشتر بنویسید!
زارعی
با سلام
مطالب خود و سودمندی است. در جامعه ما که اخلاق، به صورت کمرنگ نشان داده شده، بسیار خوب است که شما به این امر مهم، توجه ویژه نموده و برای آنها مخصوصاً اخلاق تجاری نیز مطلب تهیه نموده اید.
با سلام و تبريك سال نو
سپاس از مقاله خوب شما در خصوص اخلاق در فضاي مجازي
موضوعي كه بسيار اهميت دارد و لزوم توجه به آن در جامعه امروز ما با توجه به رشد فزاينده ي فضاي مجازي و كسب و كارهاي الكترونيك بسيار احساس مي شود
با سلام
چقد ر مقاله خوب و بجایی بود
واقعا اخلاق از فضای حضوری به فضای مجازی رفته است و باید در آن بسیار کار شود.
با سلام استاد گرامی.
مقاله ای بسیار کاربردی و خوبی بود.
ممنون از شما