استخدام پیمانی از جمله استخدام هایی بوده که همیشه مورد بحث بخش خصوصی و دولتی بوده و هست. بیشتر مشاغل معمولا افراد واجد شرایط را به‌صورت پیمانی به کار می‌گیرند. اما شاید مثل بیشتر افراد، آگاهی در این زمینه نداشته و سوالات زیادی در این زمینه داشته باشید که ذهنتان را مشغول کرده است. دراین مطلب قصد دارم تا درباره مزایا و معایب استخدام پیمانی بیشتر صحبت کنم.

نخست قبل از آشنایی با استخدام پیمانی، می‌بایست با تعریف استخدام آشنا شویم. استخدام در واقع، قراردادی است که کارفرما (سازمان‌های دولتی یا خصوصی) با کارمند منعقد می‌کنند و پیرو بندهای درج شده در آن قرارداد، همکاری در مدت زمان معلوم در قرارداد را شروع می‌کنند. معمولا حقوق کارمند و انتظاراتی که کارفرما از کارمند دارد، در قرارداد ذکر می‌شود.

این قراردادها به سه دسته‌بندی، قرارداد استخدام رسمی، قرارداد استخدام کار یا خدماتی و قرارداد استخدام پیمانی تقسیم می‌شوند. افرادی که قرارداد استخدام پیمانی هستند، همانطور که از نام آن پیداست، باید به پیمان‌‌ها و بندهایی که در قرارداد اشاره شده است، پایبند باشند. در غیر اینصورت، کارفرما می‌تواند در صورتی که از کار کارمند، رضایت نداشته باشد، قرارداد را برای سال‌های دیگر تمدید نکرده و یا آن فرد را به استخدام رسمی در نیاورد.

در قراردادهای پیمانکاری ، استخدام پیمانی قراردادی است که به‌موجب آن شخص معینی با اجرت معین و به‌مدت معین به استخدام دولت در می‌آید.

البته افرادی که استخدام پیمانی می‌شوند، معمولا در اغلب موارد، حقوق و مزایای کمتر از کارمندان رسمی دارند، و بعد از تمام شدن موعد قرارداد آنها، در صورت رضایت از کار آنها، قراردادشان تمدید می‌شود. در صورتی که در استخدام رسمی، کارمندان می‌توانند تا زمان بازنشستگی بدون دغدغه کار کنند.

معایب استخدام پیمانی چیست؟

عدم امنیت شغلی
یکی از مهم‌ترین معایب استخدام پیمانی، نداشتن امنیت شغلی است. به این معنی که شما فقط در مدت زمان قرارداد، مشغول به کار هستید و بعد از اتمام آن، همه چیز بستگی به کارفرمایتان دارد که در صورت رضایت، قراردادتان را تمدید کرده و یا تمدید نکند. البته در بیشتر ادارات و سازمان‌های دولتی، معمولا مدت زمان قرار داد، ۳ تا ۵ ساله است، اما بعد از این مدت زمان نیز، هیچ ضمانتی برای انعقاد قرارداد دوباره و یا تبدیل‌ شدن به استخدام رسمی وجود ندارد.

حقوق کم در مقایسه با کارمندان رسمی
یکی از معایب دیگر که برای هرکسی می‌تواند مهم باشد، معمولا حقوق کم آن در مقایسه با کارمندان رسمی است. معمولا اغلب این افراد حقوقی به مراتب کمتر از کارمندان رسمی دریافت می‌کنند و از حقوق و مزایای افزایش حقوق کارمندان رسمی نیز بی‌بهره هستند. حقوق کارمندان پیمانی در قرارداد درج شده و تا پایان قرارداد هیچ تغییری نخواهد کرد.

البته این به این معنی نیست که همه ارگان‌ها و سازمان‌ها حقوق کمی را به کارمندان پیمانی می‌دهند. برای مثال، در سالیان گذشته پرستارهایی که به صورت پیمانی استخدام شده‌اند، حقوق آنها به اندازه حقوق پرستاران رسمی بود.

نداشتن خدمات بیمه بازنشستگی
افرادی که به استخدام پیمانی در می‌‌آیند، بیمه خواهند شد. اما در صورت بازنشستگی، از خدمات مربوط به آن بهره مند نمی‌شوند. در حالیکه کارمندان رسمی، از این حق برخوردار هستند.

مرخصی مشخص در قرارداد
افرادی که به صورت پیمانی استخدام می‌شوند، باید طبق قراردادشان به مرخصی بروند. معمولا مرخصی برای کارکنان پیمانی در طول یک سال، یک ماه است. همچنین 15 روز نیز می‌توان به عنوان مرخصی استحقاقی در نظر گرفت. همه این موارد در قرارداد درج می‌شود.

مدت زمان مشخص همکاری
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های کارمندان پیمانی با کارمندان رسمی، مدت زمان مشخص همکاری است. معمولا بیشتر قراردادهای پیمانی یک ساله هستند و بعد از یک سال، کارفرما در صورت رضایت و نیاز، قرارداد را دوباره به مدت یک سال یا چند سال دیگر تمدید خواهد کرد. بنابراین، در این نوع قرارداد، شما امنیت شغلی‌تان تا زمان بازنشستگی مانند استخدام رسمی، تامین نخواهد شد.

چه مزایایی برای استخدام پیمانی وجود دارد؟

داشتن بیمه
مطابق قوانین استخدام پیمانی، و البته بندهای قرارداد بین کارمند و کارفرما، معمولا برای این کارمندان حق بیمه در نظر گرفته می‌شود. سازمان تامین اجتماعی وظیفه بیمه کارمندان پیمانی را برعهده دارد.

حمایت سازمان تامین اجتماعی از کارکنان پیمانی
افرادی که استخدام پیمانی هستند، از حمایت کامل سازمان تامین اجتماعی برخوردار هستند. بنابراین اگر در حین انجام کار، حادثه‌ای منجربه از کارافتادگی و یا فوت آنها شود، این سازمان باید از آنها و خانواده‌شان حمایت کند. برای مثال، در صورتی که فرد در محل کار، دچار حادثه شده و در نهایت از کارافتاده شود، سازمان تامین اجتماعی باید، حقوق بازنشستگی به وی پرداخت کند. در صورتی که کارمند پیمانی بنا به دلایلی در محل کار فوت کند، خانواده وی از این مزایا برخوردار می‌شوند.

اولویت برای استخدام رسمی
معمولا اگر اداره و یا سازمانی نیاز به نیروی رسمی داشته باشد، از میان افرادی که به صورتی پیمانی استخدام آن سازمان شده‌اند، می‌توانند برای استخدام رسمی، افرادی را انتخاب کنند. البته رضایت از کار فرد و میزان سوابق کاری وی نیز در این امر بسیار اهمیت دارند.

نباید این نکته را از یاد برد که در بیشتر موارد، خصوصا برای استخدامی‌های رسمی سازمان‌ها و ادارات دولتی، آزمون‌های استخدامی برگزار می‌شود که واجدین شرایط باید در آن شرکت کنند. کارمندانی که استخدام پیمانی هستند در بیشتر موارد در اولویت استخدام رسمی، بعد از قبولی در آزمون رسمی خواهند بود.

حقوق استخدام پیمانی
حقوق کارمندانی که به صورت پیمانی استخدام می‌شوند، همیشه یکی از موردبحث‌ترین موضوعات است. طبق آیین‌نامه استخدام پیمانی ماده ۶ قانون استخدام کشوری، حقوق و مزایای کلیه کارمندانی که به صورت پیمانی از تاریخ ۱۳۷۸/۱/۱ استخدام دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی شده‌‌اند، مشابه کارمندان رسمی بوده و باید هماهنگ با پرداخت کارکنان دولت و مقررات آنها باشد.

البته در بعضی موارد، میزان حقوقی که برای این کارمندان تعیین می‌شود، معمولا کمتر از حقوق کارمندان رسمی است. تمامی این موارد، را می‌توان در قراردادی که بین کارفرما و کارمند منعقد می‌شود، مطالعه کرد.

 استخدام پیمانی مانند همه استخدامی‌ها، معایب و مزایای خاص خود را دارد. اما تنها کاری که شما باید انجام دهید، این است که در طول مدت قراردادتان به نحو احسنت، کارتان را انجام داده تا در صورت رضایت از کارتان، یا مدت زمان قراردتان را تمدید کنند و یا شما را به عنوان کارمند رسمی استخدام کنند.